Czy pływanie na basenie może zakończyć się katarem lub zapaleniem zatok?

Bardzo często, szczególnie rodzice dzieci uczęszczających na basen, zadają sobie pytanie, czy może on negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie nosa i zatok.

Otóż, samo pływanie niesie ze sobą bardzo wiele korzyści zdrowotnych. Wzmacnia nasze mięśnie, zmniejsza stres, poprawia kondycję fizyczną i psychiczną. Niemniej jednak zdarza się, iż pojedyncze pójście na basen kończy się zapaleniem błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, niekiedy trwa dłużej i przekształca się w przewlekłe zapalenie zatok.

Dlaczego tak się dzieje?

Większość aquaparków oraz basenów wykorzystuje do dezynfekcji chlor, który posiada właściwości bakteriobójcze. Z drugiej strony wywołuje on podrażnienie błony śluzowej nosa i zatok oraz może powodować jej przekrwienie i obrzęk. Nadmiar środków dezynfekcyjnych zapewnia bezpieczeństwo mikrobiologiczne, ale może być przyczyną różnych schorzeń, wśród których wymienia się różnego rodzaju alergie, astmę, zapalenie atopowe skóry czy podrażnienia oczu.

Dobrym rozwiązaniem jest unikanie basenów z chlorowaną wodą, natomiast korzystanie z basenów ozonowanych. Można spróbować zastosować specjalne zatyczki do nosa dla pływaków, aby uniknąć podrażnienia błony śluzowej nosa. Jeśli jednak dojdzie do podrażnienia błony śluzowej nosa, warto oczyścić ją z resztek chloru za pomocą soli fizjologicznej lub soli morskiej. Można stosować je w celu zwykłej higieny po każdym kontakcie z chlorowaną wodą. Zaleca się także skorzystać z prysznica po wyjściu z wody jako element dbałości o higienę skóry.

Kolejnym aspektem jest różnica temperatur. Na basenach krytych zazwyczaj panuje wysoka temperatura powietrza. Woda w basenie ma również wyższą temperaturę niż otoczenie. Nasze ciało rozgrzewa się poprzez przebywanie w ciepłym pomieszczeniu, ale również pod wpływem intensywnego treningu. Po wyjściu z basenu, zwłaszcza jesienią, w okresie zimy czy też wczesną wiosną odczuwalna jest niższa temperatura i może dochodzić do nagłego wychłodzenia orgazmu. Należy więc pamiętać o dokładnym wysuszeniu ręcznikiem ciała oraz głowy, w celu uniknięcia przeziębienia po wyjściu na powietrze i ekspozycji na działanie niskich temperatur. Ważnym jest, aby odczekać pewien czas na basenie i nie wychodzić od razu na zewnątrz, by uniknąć gwałtownej zmiany temperatury.

Istotną formą profilaktyki zdrowotnej jest hartowanie. Osoby często korzystające z pływalni czy pływacy wyczynowi powinni zadbać o odporność, aby uniknąć schorzeń takich jak: zapalenie ucha, nosa i gardła, które związane są z długotrwałym chłodzeniem nosogardła czy dostawaniem się nadmiaru wody do zatok przynosowych.

Jeśli jednak po wyjściu z basenu na zimne powietrze po jakimś czasie pojawią się objawy takie jak katar, niedrożność nosa, ból głowy czy tez uczucie rozpierania twarzy, należy zastanowić się, czy nie doszło rozwoju przeziębienia czyli ostrego wirusowego zapalenia zatok przynosowych. Warto pamiętać, że błona śluzowa nosa, która wyścieła jamy nosa, stanowi całość. Jama nosowa jest bezpośrednio połączona z zatokami przynosowymi. Każdy katar infekcyjny to już zapalenie zatok przynosowych. Dlatego w takiej sytuacji ważnym aspektem jest dbałość o zdrowie zatok i wdrożenie leczenia opartego na likwidowaniu przyczyn i objawów zapalenia zatok przynosowych.

To, na co warto zwrócić uwagę, to pojawienie się objawów zapalenia zatok przynosowych u osób ze skrzywioną przegrodą nosową lub innymi zaburzeniami anatomicznymi w obrębie nosa. Woda, która dostaje się do zatok podczas pływania, może w nich zalegać i nie zostać do końca usunięta. Może powodować dolegliwości takie jak: nieprzyjemne uczucie zalegania wody w nosie, podrażnienie przez chlor czy uczucie przytkanego nosa. Przedłużająca się niedrożność nosa i pojawienie się wydzieliny mogą skutkować zapaleniem zatok. Skuteczną formą leczenia jest zastosowanie roślinnych leków złożonych, które upłynniają zalegającą wydzielinę oraz przywracają mechanizm samooczyszczania się zatok, czyli transport śluzowo-rzęskowy. Są one rekomendowane na każdym etapie zapalenia zatok.

¹Bachert C et al. Poster: Multicentre, randomised, double-blind, placebo-controlled parallel-group dose-finding study of herbal medicine (dry extract) BNO-1016 in acute rhinosinusitis. 84th Annual Meeting of the German Society of Oto-Rhino-Laryngology, Head and Neck Surgery, Nornberg 2013.

²Jund R et al. Clinical efficacy of a dry extract of five herbal drugs in acute viral rhinosinusitis. Rhinology 2012; 50(4): 417-426.